W niedziel�, 4 grudnia, o godz. 17.00 zapraszamy do Willi Decjusza na otwarcie wystawy plakat�w ira�skich zgromadzonych w kolekcji Krzysztofa Dydo. Wernisa� u�wietni koncert perskiej muzyki klasycznej w wykonaniu Mohammada Rasouli i Anny Marcinowskiej. Wystawa w Willi b�dzie prezentowana do 15 grudnia br., od poniedzia�ku do pi�tku oraz w niedziel� (11 grudnia), w godz. 10.00 � 16.00. Wst�p wolny.

Historia wsp�czesnej ira�skiej grafiki u�ytkowej rozpocz�a si� na pocz�tku 1960 roku, na bazie tradycyjnych obraz�w i kaligrafii Persji. Rewolucja 1979 roku i p�niejsze wojny odci�y kraj od reszty �wiata. Graficy, kt�rzy uko�czyli kszta�cenie w latach wojny, �wiadomie si�gn�li do przedwojennych tradycji, by przekaza� swoje do�wiadczenie m�odszym pokoleniom. Tym bardziej, �e w czasie rewolucji ira�skiej w 1979 roku oraz wojny ira�sko-irackiej w latach 1980 - 1988, plakat mia� zupe�nie inny charakter i zadanie. W czasach wojennej propagandy wzywa� do wsparcia walki przeciw re�imowi Pahlavi, a p�niej inwazji Iraku. Odgrywa� te� kluczow� rol� w mobilizowaniu i pocieszaniu ira�skiej ludno�ci, w tym kobiet i dzieci. Mi�dzynarodowe Biennale Plakatu w Teheranie w 1989 roku sta�o si� dla grafik�w ira�skich kluczem do drzwi �wiatowego projektowania i pozwoli�o im zago�ci� na ca�ym �wiecie. Dzisiaj regularnie uczestnicz� w mi�dzynarodowych festiwalach i konkursach plakatu. Ten stosunkowo nowy sukces jest wynikiem mi�dzy innymi wizualnej oryginalno�� ira�skiego plakatu. ��czy on w sobie tradycyjne ira�skie wp�ywy z mi�dzynarodowymi zasadami projektowania w spos�b niekonwencjonalny i suwerenny. M�odzi projektanci korzystaj� dzisiaj swobodnie z nowych sposob�w komputerowego projektowania, ��cz� fotograficzne elementy z zachodni� typografi�, nie rezygnuj�c z bogactwa ira�skiej tradycyjnych ilustracji i kaligrafii.
Wizyty w Iranie zwi�zane z prezentacj� polskiej sztuki plakatu i Mi�dzynarodowym Biennale Plakatu w Iranie, oraz spotkania z artystami tego kraju pozwoli�y mi na g��bsze zapoznanie si� z ich dorobkiem artystycznym oraz zebranie ma�ej kolekcji. Plakaty pokazane na wystawie to wyb�r z licz�cego ponad 150 plakat�w zbioru z r�nych miast, g��wnie Teheranu ale te� Kashanu, Shirazu, Isfahanu, Yazu, Bandar e Abbas i innych o�rodk�w. Dotycz� r�nych temat�w, g��wnie kulturalnych, takich jak muzyka, film, teatr i sztuka wsp�czesna oraz spo�ecznych. Wszystkie powsta�y ju� po 1979 roku � roku rewolucji islamskiej. Krzysztof Dydo.

Wystawa zbudowana jest mi�dzy innymi w oparciu o prace takich artyst�w jak Grupa Pi�ty Kolor, kt�ra zosta�a za�o�ona w Teheranie w 2001 roku przez takich ira�skich projektant�w jak Majid Abbasi, Saed Meshki, Alireza Mostafazadeh i Bijan Sayfouri. Oryginalno�� ira�skich projekt�w graficznych polega na tym, �e korzystaj� ze wsp�czesnych zasad projektowania graficznego, zachowuj�c sw�j g��boki szacunek do w�asnej kultury. Nale�y podkre�li�, i� odbiega ono znacznie od projektowania graficznego w innych krajach islamskich. Ira�ski projekt graficzny w tej kulturze jest wyj�tkiem. Wystawa ta pozwala odkry� t� prawd�. Jest to r�wnocze�nie wyb�r plakat�w z trzech pokole� grafik�w ira�skich, dw�ch wsp�czesnych � ko�ca XX wieku reprezentowanego pracami artyst�w urodzonych w latach sze��dziesi�tych jak Majid Abbasi (1965), Reza Abedini (1967), Ali Khorshidpour (1964), Saed Meshki (1964), Alireza Mostafazadeh (1962), Masood Nejabati (1967), Bijan Sayfouri (1968), Farzad Adibi (1967) i najm�odszych artyst�w pierwszej dekady XXI wieku jak Parisa Tashakori, Mahdi Fatehi, Mehdi Mahdian, Majid Kashani, Arash Tankal, Rasool Kamali, Soha Shirvani i Reyhaneh Shekhbahaei, kt�re w nowej formie r�ni� si� od poprzednich pokole�. Tych starszych urodzonych tu� przed II wojn� �wiatowa i zaraz po niej reprezentuj�: Mohammad Ehsaei (1929), Morteza Momayez (1936), Ghobat Shiva (1940), Farshid Mesghali (1943), Ebrahim Haghighi (1949), Mostafa Assadollahi (1950), BehrouMatinsefat (1954), Sohrab Marzban (1956 ).

Do najbardziej znanych w �wiecie plakacist�w ira�skich nale��:
Morteza Momayez - ur. 1936 w Teheranie, w 1975 roku wybrany do AGI (Alliance Graphique Internationale) dzi�ki rekomendacji od Romana Cie�lewicza, Miltona Glasera i Waltera Allnera. Uwa�any jest przez ira�skich grafik�w za ojca wsp�czesnego plakatu ira�skiego (analogicznie jak w Polsce Henryk Tomaszewski za ojca wsp�czesnego plakatu polskiego).
Reza Abedini - ur. 1967 w Teheranie, w 1985 roku uko�czy� studia z zakresu projektowania graficznego, jest profesorem projektowania graficznego i kultury wizualnej na Uniwersytecie w Teheranie. Jego niepowtarzalny styl po��czy� tradycyjne i nowoczesne podej�cie do tematy litery. Jego plakaty s� przewa�nie oszcz�dne w kolorze, cz�sto wykorzystuj� technik� kola�u, a typografia staje si� integraln� cz�ci� grafiki. Reza Abedini wygra� dziesi�tki krajowych i mi�dzynarodowych nagr�d za wzornictwo. Jest cz�onkiem Towarzystwa Grafik�w Ira�skich od 1997 roku oraz od 2001 roku presti�owej AGI (Alliance Graphique Internationale). Abedini by� cz�onkiem jury na wielu Biennale na ca�ym �wiecie. Jego nazwisko jest wymienione w Historii Grafiki Philipa Baxtera Meggsa, jako jednego z najwi�kszych na �wiecie wybitnych projektant�w cyfrowych.


Majid Abbasi - ur. w 1965 roku w Teheranie. Uko�czy� grafik� na Wydziale Sztuk Pi�knych Uniwersytetu w Teheranie. W 1989 r. wraz z Firouz Shafei za�o�y� Graphics Inc, presti�owe studio projektowania graficznego w Teheranie. Jego prace by�y publikowane w wielu specjalistycznych czasopismach zagranicznych. Od 1999 roku bra� udzia� w wielu krajowych i mi�dzynarodowych wystawach grafiki. Jest jednym z za�o�ycieli grupy "The Color 5th". Specjalizuje si� w plakacie, bardzo oszcz�dnym w formie, w pe�ni wykorzystuj�cym pi�kno arabskiej kaligrafii. Cz�onek ira�skiej Graphic Designers Society, Alliance Graphique International (AGI). Jest wsp�za�o�ycielem i redaktorem magazynu Neshan. Jest kuratorem wystawy Tirgan Graphic Design, Persianissimo +10, kt�ry obejmuje 34 wsp�czesnych ira�skich projektant�w i r�wnocze�nie pokazuje histori� plakatu ira�skiego poprzez prace 10 artyst�w najstarszego pokolenia.

Kaligrafia w Iranie istnia�a ju� przed nadej�ciem islamu. W swojej najwcze�niejszej fazie mia�a ona dwa podstawowe style: NESHKI oraz KOUFI (nazwy styl�w pojawi�y si� du�o p�niej ni� one same). Pierwszy z nich by� kursyw�, mia� charakter bardziej organiczny, natomiast drugi by� bardziej geometryczny i ostry. Sta�y si� one podstaw� niezliczonej ilo�ci innych styl�w, kt�re narodzi�y si� w czasach ekspansji islamu. Arabska kaligrafia zawdzi�cza swoj� r�norodno�� dw�m podstawowym czynnikom. Po pierwsze, zr�nicowane kulturowo spo�ecze�stwa adaptuj�c religi� islamu, zacz�y kopiowa� tekst Koranu, wzbogacaj�c go o swoje w�asne przyzwyczajenia i tradycje w pisaniu. Po drugie, konkretne style by�y tworzone do konkretnego u�ytku (inne style w poezji, inne w administracji etc.).

Inni Ira�scy plakaci�ci prezentowani na wystawie: Mostafa Assadollahi (ur.1950 r. w Iranie), Ebrahim Haghigi (ur. 1949 r. w Teheranie), Ali Khorshidpur (ur. 1964 r. w Shiraz), Farshid Mesghalli (1943 r. w Isfahanie), Saed Meshki (ur. 1964 r. w Iranie), Alireza Mostafazadeh (ur. 1962 r. w Isfahanie), Masoud Nejabati (ur. 1967 r. w Teheranie), Ali Rashidi (ur. 1953 r. w Iranie), Parisa Tashakori (ur. 1973 r. w Teheranie).

Mohammad Rasouli - urodzi� si� w 1972 roku w prowincji Golestan w Iranie. Od 1991 roku gra na flecie nej. Jest absolwentem Uniwersytetu Sztuki w Teheranie. Po uko�czeniu studi�w kontynuowa� nauk� u takich mistrz�w, jak Mohammad Ali Kiyaninejad, Hassan Kassai czy Majid Kiyani. Od 2004 roku mieszka w Warszawie, gdzie za�o�y� pierwszy w Polsce zesp� wykonuj�cy persk� muzyk� klasyczn� - Neyriz. Jest te� cz�onkiem ira�skiego zespo�u Chakad. Artysta koncertuje w Europie, Iranie i Japonii, a tak�e prowadzi warsztaty gry na tombaku i dafie.

Wernisa� wystawy plakatu ira�skiego z kolekcji Krzysztofa Dydo
4 grudnia 2011 (niedziela), Willa Decjusza, godz. 17.00, wst�p wolny
Wystawa czynna do 15 grudnia w godz. 10.00 � 16.00

Plakaty prezentowane na wystawie pochodz� z kolekcji Krzysztofa Dydo �Dydo Poster Collection�
Galeria Plakatu w Krakowie ul. Stolarska 8-10, www.cracowpostergallery.com.

Koordynator projektu z ramienia Stowarzyszenia Willa Decjusza:
Katarzyna Trojanowska - kasia@villa.org.pl

Stowarzyszenie Willa Decjusza � www.villa.org.pl
30-233 Krak�w, ul. 28 lipca 1943 roku 17a