Na artyst�w zwykli�my patrze� przez pryzmat ich indywidualno�ci. A przecie� wielkie dzie�a powstaj� w szerszym kontek�cie � s� wynikiem wsp�pracy, inspiracji, interakcji i, przede wszystkim, uczucia. Mi�dzynarodowe Centrum Kultury zaprasza na wystaw� Grafika we dwoje. Jadwiga Kaim-Otr�ba i Ryszard Otr�ba, prezentuj�c� wyb�r prac wybitnych artyst�w, ma��e�stwa od ponad p� wieku, kt�rych po��czy�a r�wnie� mi�o�� do grafiki.

Sztuka i �ycie do pary

Wsp�lna wystawa prac Jadwigi i Ryszarda Otr�b�w daje wgl�d nie tylko w ich koncepcj� sztuki, wsp�lnego �ycia i pracy, ale r�wnie� obraz polskiego �ycia artystycznego drugiej po�owy XX wieku. � Przy wszystkich r�nicach warsztatowo-formalnych ich tw�rczo�� ukazuje wsp�lne do�wiadczanie �ycia w jego wielu wymiarach. Poprzez t� wystaw� pragniemy podzi�kowa� obojgu Artystom za �yczliwo�� i przyja��, jak� obdarzaj� nasz� instytucj� ju� od wielu lat � m�wi Agata W�sowska-Pawlik, dyrektorka MCK.

Jadwiga Kaim-Otr�ba jest artystk�, kt�ra w centrum swojego zainteresowania stawia cz�owieka, a jej prace przynosz� uczucie akceptacji �ycia we wszystkich odcieniach. Liryka, kobieco��, wra�liwe ukazanie prozaicznej i duchowej sfery codzienno�ci � to elementy, kt�re odnajdziemy w jej malarskich grafikach. Pi�kna, ponadczasowa i kontemplacyjna sztuka.

Profesor Ryszard Otr�ba to posta�, kt�ra na trwa�e zapisa�a si� na kartach historii polskiej sztuki, artysta uznany i doceniany nie tylko w kraju, ale tak�e za granic�. Jego charakterystyczne ascetyczne i minimalistyczne prace, s� prawdziw� lekcj� kunsztu artystycznego oraz mistrzostwa w technicznym opanowaniu grafiki. Zwi�za� swoje zawodowo-artystyczne �ycie z krakowsk� Akademi� Sztuk Pi�knych, gdzie jako profesor prowadzi� przez wiele lat dzia�alno�� dydaktyczn�. Stworzy� tam pioniersk� Katedr� Komunikacji Wizualnej, daj�c� podwaliny pod wsp�czesne podej�cie do designu i sztuki u�ytkowej.

Koncepcja wystawy

Wystawa w MCK jest okazj�, aby pokaza� par� artyst�w, partner�w i ma��onk�w, kt�rzy znale�li spos�b nie tylko na wsp�ln� codzienno��, ale i na dzielenie jej z aktywnym udzia�em w �yciu artystycznym. To opowie�� o krakowskim domu artystycznym, b�d�cym zar�wno pracowni�, jak i miejscem mi�dzynarodowych spotka� towarzyskich. To historia reali�w pracy tw�rczej w wymagaj�cej rzeczywisto�ci PRL-u, a przede wszystkim uczucia, kt�re stworzy�o fundament do rozwoju niezwyk�ych talent�w. Dzi�ki uzupe�nieniu aran�acji o wielkoformatowe prywatne zdj�cia oraz pami�tki, wystawa nabiera bardzo osobistego, intymnego charakteru. � Troch� na przek�r manierze tzw. �white cube�, czyli wieszaniu dzie� sztuki w czystej bia�ej przestrzeni, nasz� intencj� jest u�wiadomienie widzom, �e ka�da sztuka ma sw�j realny i prozaiczny kontekst. Artysta nigdy nie tworzy w pr�ni. Dlatego zapraszaj�c Jadwig� i Ryszarda Otr�b�w do naszej galerii chcieli�my pokaza� ich grafiki poprzez pryzmat ich d�ugiego wsp�lnego �ycia � wybor�w kt�rych dokonywali, traum kt�re przeszli, do�wiadczanych rado�ci � wyja�nia kuratorka wystawy, dr Monika Rydiger � To tw�rczo�� artyst�w, kt�rzy w krakowskim artystycznym �rodowisku uwa�ani s� za par� wr�cz ikoniczn�, dwie nieroz��czne komplementarne osobowo�ci.

W Galerii MCK prezentowane jest 50 prac, po 25 stworzonych przez ka�de z artyst�w. W zebranym zestawie s� prezentowane dzie�a uwa�ane za najbardziej znane osi�gni�cia w ich dorobku, znajduj�ce si� w kolekcjach najwa�niejszych galerii i muze�w w Polsce i na �wiecie.

Wystawa jest kierowana do wszystkich os�b zainteresowanych histori� i rozwojem polskiej grafiki i designu, komunikacj� wizualn�, grafik� edytorsk�, a tak�e artyst�w oraz projektant�w tworz�cych w medium graficznym, ilustrator�w, student�w kierunk�w artystycznych.

Jadwiga Kaim-Otr�ba

Po znakomitym debiucie wybra�a spokojniejszy rytm swojej artystycznej kariery. Zawodowo zwi�zana by�a z Technikum Odzie�owym w Krakowie, w kt�rym przez dwana�cie lat (1968�1980) uczy�a rysunku. Bra�a udzia� w oko�o stu zbiorowych wystawach grafiki, rysunku i plakatu w kraju i za granic�, mi�dzy innymi w Austrii, Belgii, Berlinie Zachodnim, Czechos�owacji, we Francji, na Kubie, w RFN, Szwajcarii, Szwecji, Turcji, USA, we W�oszech. Prezentowa�a swoje prace tak�e na Mi�dzynarodowym Biennale Grafiki w Krakowie, Mi�dzynarodowej Wystawie XYLON Arty�ci przeciw wojnie i przemocy � arty�ci w obronie pokoju w Berlinie, Warszawie, Pary�u, Schwetzingen, Bydgoszczy, Toruniu, w Mi�dzynarodowym Triennale Grafiki XYLON w Winterthur i w Mi�dzynarodowej Wystawie Grafiki w Kanagawie.

W recenzji pierwszej wsp�lnej wystawy ma��e�stwa Otr�b�w w 1963 roku w zakopia�skiej Galerii Pegaz, Maciej Gutowski pisa�: Jadwiga Kaim-Otr�ba zdaje si� interesowa� przede wszystkim cz�owiekiem � postaci� ludzk�. Jej cz�owiek widziany jest ekspresyjnie (�), postaci s� raczej bezradne i zagubione ni� dramatyczne. Mo�e zreszt� wa�niejsze jest ich dzia�anie jako formy � zr�nicowanej, bogatej, o delikatnych, bardzo malarskich przej�ciach. Malarsko�� traktowania wi��e si� tu nierozerwalnie z kolorem, stanowi�cym bodaj najmocniejsz� stron� prac artystki. Jej �my�lenie kolorem� ujawniaj� mo�e jeszcze lepiej od �wietnie wywa�onych grafik kolorowych prace czarno-bia�e. Zachodz� w nich bowiem szczeg�lne i tak rzadko odnajdywane stosunki pomi�dzy p�aszczyznami ro�nych szaro�ci, �e staj� si� one prawie ekwiwalentami koloru. Cenna i wcale nie tak cz�sta umiej�tno��.

W latach 1960�1998 zdoby�a wiele nagr�d i wyr�nie� zar�wno w wystawach, jak i w konkursach na grafik� i plakat. Jej prace znajduj� si� w zbiorach: Muzeum Narodowego w Krakowie, Muzeum Archidiecezji Warszawskiej, Muzeum w Tarnowie, w zbiorach miejskich w Zakopanem, w zbiorach Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego w Warszawie, zbiorach grafiki w OK ZPAP w Krakowie, National Museum w Sztokholmie, zbiorach Pratt Graphics Center w Nowym Jorku, zbiorach Biblioteki Uniwersytetu Zielonog�rskiego oraz w zbiorach prywatnych.

Ryszard Otr�ba

Sukces polskiej grafiki drugiej po�owy XX wieku nie by�by bez niego mo�liwy. Artysta-grafik, wybitny specjalista z zakresu komunikacji wizualnej, znany g��wnie ze swoich abstrakcyjnych, geometrycznych kompozycji. �ycie zawodowo-artystyczne zwi�za� z krakowsk� Akademi� Sztuk Pi�knych i jako profesor prowadzi� przez wiele lat dzia�alno�� dydaktyczn� na Wydziale Form Przemys�owych. By� tw�rc� unikatowego w skali mi�dzynarodowej programu Katedry Komunikacji Wizualnej.

Jako artysta przemawia charakterystycznym, abstrakcyjnym j�zykiem, �wiadomie wybieraj�c ascetyczn� prostot�, oszcz�dno�� i klasyczne elementy tworzywa graficznego. Sam o swoich pracach m�wi: W grafikach staram si� nie stwarza� niepokoju moralnego, nie wymuszam na nikim odczytywania czegokolwiek. Szukam jedynie bezpo�redniego kontaktu z odbiorc� dla wywo�ania bezinteresownego prze�ycia. Tworz� takie napi�cia, by patrze� na obraz i wzbogaca� tw�rczy impuls. Wierz� w tw�rczy charakter cz�owieka � w to, �e cecha ta za ka�dym razem pomaga mu w dostarczaniu nowych wra�e�. Zauwa�y�em, �e niekt�re z moich kompozycji � nawet te najprostsze � wywo�uj� u mnie oraz u moich bliskich przyjaci� �ywe i pe�ne wizualnego napi�cia emocje.

Jego grafiki � w rytmicznych, symetrycznych uk�adach linii, w niemal geometrycznych p�aszczyznach czerni, bieli i szaro�ci � s� przyk�adem sztuki niefiguratywnej. Jest to jednak sztuka niezwykle osobista, w kt�rej, jak sam podkre�la, odnajdywa� r�wnowag�. Osi�gn�� r�wnie� mistrzostwo w niezwykle rzadkiej i trudnej technice gipsorytu, kt�r� z sukcesami innowatorsko doskonali� (w zagranicznych podr�cznikach dla grafik�w technika ta przedstawiana jest jako �metoda Otr�by�). Jest autorem licznych publikacji i tekst�w po�wi�conych komunikacji wizualnej, projektowaniu znak�w i opakowa� oraz zagadnieniom proces�w widzenia i ich zwi�zk�w z semiologi� wizualn�. Jego prace graficzne znajduj� si� w zbiorach muzealnych w Polsce i na �wiecie, mi�dzy innymi w oddzia�ach Muzeum Narodowego w Krakowie, Warszawie, Poznaniu, Szczecinie, Gda�sku, w Muzeum Sztuki w �odzi, Museum of Modern Art w Nowym Jorku, Library of Congress w Waszyngtonie, Tate Gallery i Victoria and Albert Museum w Londynie, Moderna Museet w Sztokholmie, Bibliothèque Nationale w Pary�u, Fundacao Calouste Gulbenkian w Lizbonie, National Gallery of Australia w Canberze i wielu innych.


Idea wystawy: Agata W�sowska-Pawlik, �ukasz Galusek

Kuratorka: dr Monika Rydiger

Aran�acja plastyczna: Anna Wisz

Koordynacja i organizacja: Karolina W�jcik

Redakcja i korekta: Nicholas Hodge, Aleksandra Marczuk

Wsp�praca: Joanna Biegacz, Ewa Czarnecka, Monika Czepielewska-W�ycicka, Dorota Korohoda, Dorota Kosiec, �ukasz Kozak, Angelika Madura, dr Paulina Ma�ochleb, Anna �liwa

mat. Mi�dzynarodowe Centrum Kultury w Krakowie